Acil durumlarda paniğe kapılabileceğimizi göz önüne almalı ve acil durum çağrısını her koşulda mükemmel bir şekilde yapabilmek üzere dersimizi çalışmalıyız. Zira olası senaryolara ne kadar iyi hazırlanırsak gerçek bir acil durumda o kadar soğukkanlı davranabiliriz.
Acil durum üzerine senaryo halinde planlar yapmak, hatta bunları kâğıda dökmek işe yarayacaktır. O halde gelsin MAYDAY ve PANPAN için hayat kurtaran ipuçlarımız…
Önce Etimoloji
MAYDAY, “gel bana yardım et” anlamına gelen “venez m’aider”’dengeliyor. “Venez” atılmış, “m’aider” kısmı, herkesin rahat söyleyebileceği şekle dönüştürülerek 1920’lerde MAYDAY kelimesine dönüştürülmüş. PANPANda aynı yıllarda “mekanik arıza” anlamına gelen Fransızca “panne”den gelmiş ve daha kolay telaffuz edilebilmesi için PANPAN olarak söylenegelmiş.
İkisi Arasındaki Fark
Can ve mal güvenliğinin ciddi tehlike altında olması doğrudan MAYDAY çağrısını gerektirir. MAYDAY'den sonraki ikinci derecede önemli çağrı mesajı PANPAN’dır. Teknede yine bir olumsuzluk varsa ve bunun ilerleyen zamanda ciddi tehlikeye dönüşme ihtimali varsa PANPAN çağrısı yapılır. PANPAN, bir kişinin veya teknenin güvenliği ciddi tehlikede olduğunda ancak acil bir tehlike olmadığında kullanılan uluslararası aciliyet sinyalidir. Bu çağrı, tehlike artar veya devam ederse MAYDAY anonsuna da dönüşebilir.
Acil tedavi ihtiyacı, teknede hafif bir sızıntı, motorların devre dışı kalmasıyla teknenin kıyıya doğru sürüklenmesi, yedekleme ihtiyacı ve denize adam düştü durumlarında PANPAN kullanılır. Elbette denize düşen kişinin bilinci yerinde değilse, yüzme bilmiyorsa, arama çalışmasında bulunamadıysa veya teknedekilerin görüş alanında değilse PANPAN yerine MAYDAY tercih edilir.
MAYDAY ve PANPAN çağrılarının VHF Kanal 16’dan yapılmasıyla çevredeki herkes bunu duyacaktır. Anons duyulduğunda o an devam eden tüm diğer haberleşmeler kesilir ve dikkat, acil yardıma ihtiyacı olan tekneye verilir. Gerekirse çağrının daha uzak istasyonlara ulaşması için veya tehlike çağrısı telsiz dışında bir kanaldan alındıysa MAYDAY RELAY çağrısı ile mesaj aktarılır.
Kurtarma operasyonu tamamlandığında veya tehlike ortadan kalktığında sahil istasyonu civardaki tüm teknelere tehlikenin geçtiğini duyurur. Sorunu atlatan tekne de yine Kanal 16'dan tehlikenin geçtiğini net olarak bildirir.
MAYDAY Çağrısı Nasıl Yapılır?
Doğal bir tempoda konuşun ki mesajlarınız daha net bir şekilde iletilsin. Bağırmayın ancak sıradan bir sohbetten daha yüksek bir perdeden konuşun.
- VHF telsizinizin açık olduğunu ve yüksek güç ayarının, yani 25 Watt’ın seçili olduğunu kontrol edin ve Kanal 16'yı seçin.
- Bas-konuş düğmesine basın ve yavaş ve net bir şekilde “MAYDAY, MAYDAY, MAYDAY” deyin.
- “Burası üç defa tekne adı……” diyerek tekne adınızı söyleyin.
- “MEVKİM”deyip koordinatlarınızı verin. Eğer tam olarak bilmiyorsanız kerteriz vererek yerinizi olabildiğince açık bir şekilde anlatın. Kıyıya, bir mendireğe, karadaki belirgin bir sabit noktaya göre konumunuzu verin.
- Acil durumun ne olduğunu söyleyin. İstediğiniz yardımın niteliğini belirtin.
- Teknedeki kişi sayısını ve varsa yaralı durumunu bildirin.
- Teknenizi ayrıntılı olarak tanımlayın; tekne tipi, markası, gövde rengi, boyu, üst yapısının ne tipte olduğu vs. bilgiler verin.
- Bas konuş düğmesini bırakın ve yanıtı dinleyin, talimatlar için Kanal 16'yı dinlemeye devam edin.
- Yanıt gelmezse çağrınızı yineleyin.
PANPAN Çağrısı Nasıl Yapılır?
- VHF telsizinizin açık olduğunu ve yüksek güç ayarının seçili olduğunu kontrol edin ve Kanal 16'yı seçin.
- Bas-konuş düğmesine basın ve yavaş ve net bir şekilde “PANPAN, PANPAN, PANPAN” deyin.
- “Burası üç defa tekne adı……” diyerek tekne adınızı söyleyin.
- “MEVKİM”deyip koordinatlarınızı verin.Eğer tam olarak bilmiyorsanız kerteriz vererek yerinizi olabildiğince açık bir şekilde anlatın. Kıyıya, bir mendireğe, karadaki belirgin bir sabit noktaya göre konumunuzu verin.
- Acil durumun ne olduğunu söyleyin. İstediğiniz yardımın niteliğini belirtin.
- Teknedeki kişi sayısını ve varsa yaralı durumunu bildirin.
- Teknenizi ayrıntılı olarak tanımlayın; tekne tipi, markası, gövde rengi, boyu, üst yapısının ne tipte olduğu vs.bilgiler verin.
- Bas konuş düğmesini bırakın ve yanıtı dinleyin, talimatlar için Kanal 16'yı dinlemeye devam edin.
- Yanıt gelmezse çağrınızı yineleyin.
- İletme düğmesini bırakın ve yanıtı dinleyin.
- Talimatlar için Kanal 16'yı dinlemeye devam edin.
- Yanıt gelmezse çağrınızı yineleyin.
Diğer Çağrılar
MAYDAY RELAY
- Eğer yardıma ihtiyacı olan tekne kendisi yardım isteyecek durumda değilse yakın teknelerden biri onun adına MAYDAY RELAY çağrısı yapmalıdır:
- VHF telsizinizin açık olduğunu ve yüksek güç ayarının seçili olduğunu kontrol edin ve Kanal 16'yı seçin.
- Bas konuş düğmesini basın ve yavaş ve net bir şekilde “MAYDAYRELAY, MAYDAY RELAY MAYDAY RELAY” deyin.
- “Burası üç defa tekne adı……” diyerek tekne adınızı söyleyin.
- “MEVKİM”deyip koordinatlarınızı verin.Eğer tam olarak bilmiyorsanız kerteriz vererek yerinizi olabildiğince açık bir şekilde anlatın. Kıyıya, bir mendireğe, karadaki belirgin bir sabit noktaya göre konumunuzu verin.
- Üç defa tehlikedeki teknenin adını söyleyin.
- Acil durumun ne olduğunu söyleyin; tekne batıyor mu, yaralı mı var vs. Gereken yardımın niteliğini belirtin.
- Tekneyi ayrıntılı olarak tanımlayın; tek ne tipi, markası, gövde rengi, boyu üst yapısının ne tipte olduğu vs. bilgisini verin.
- İletme düğmesini bırakın ve yanıtı dinleyin, talimatlar için Kanal 16'yı dinlemeye devam edin.
- Yanıt gelmezse çağrınızı yineleyin.
- İletme düğmesini bırakın ve yanıtı dinleyin.
- Talimatlar için Kanal 16'yı dinlemeye devam edin.
- Yanıt gelmezse çağrınızı yineleyin.
Güvenlik Uyarısı- SECURİTE
Bu uyarı çoğunlukla çevredeki tekneleri de etkileyen bir seyir güvenlik mesajını duyurmak için yapılır. Başıboş yüzen konteyner, kütük gibi büyük cisimler, deniz fenerinin veya bir ışıklı şamandıranın sönmesi, gemi enkazı, fırtına uyarısı vb. durumlar SECURİTE çağrısı ile duyurulur. SECURİTE çağrısı Kanal 16’dan yapılıktan sonra başka kanala geçilip oradan devam edilir. Çünkü Kanal16, 1 dakikadan fazla meşgul edilmemelidir.
- Yavaş ve net bir şekilde “SECURİTE, SECURİTE, SECURİTE” deyin.
- Üç defa “Tüm istasyonlar, tüm istasyonlar, tüm istasyonlar” deyin.
- “Burası üç defa tekne adı……” diyerek tekne adınızı söyleyin.
- “Emniyet mesajı yayınlanacaktır, lütfen dinlemek için Kanal ….’ya geçin” deyin.
Diğer kanaldan şöyle devam edin:
- Yavaş ve net bir şekilde “SECURİTE, SECURİTE, SECURİTE” deyin.
- “Burası üç defa tekne adı……” diyerek tekne adınızı söyleyin.
- Emniyet mesajınızı verin.
Bonus: Kanal 16’dan yapacağınız çağrının yanısıra önceden vermiş olduğunuz yetki kapsamında Boatmate’in “Acil Durum Çağrısı”butonu ile durumunuzu bize de bildirebilirsiniz. Boatmate konumunuzu, tekne adınızı ilgili makamlara ileterek yardımın size ulaşmasını hızlandırır ve hata payını azaltır. Boatmate olarak tekne bilgilerinizle telefondan sinyal alabildiğimiz sürece GPS üzerinden canlı konumunuzu ilgili makamlarla anlık olarak paylaşıyoruz.