Pervaneme bir şey takılmış olabilir mi?

Daha önce teknemizde hissetmediğimiz, motorun yarattığından farklı bir titreşim ve/veya boğuk bir ses algılıyorsak… Evet, bu durum pervanemize takılan herhangi bir şeyin motoru zorlamasından kaynaklanıyor olabilir.

Deniz kirliliği fazla olan yerlerde -mesela Marmara Denizimiz- ve özellikle de marinalarda tornistan yaparken veya rüzgârlı havalarda giriş-çıkış manevraları sırasında bu çok sık karşılaştığımız bir problem. Ancak en ışıltılı sularda bile denizde pervanenize takılıp motorunuzun teklemesine yol açacak bir şeylerinsizi bulma ihtimali olduğunu da bilmelisiniz. Kopmuş ağlar, polipropilenipler, parakete şamandıraları, naylon torbalar, misinalar vs. pek çok başıboş yüzen cisim pervanenize ve aynı şekilde dümen palasına takılabilir. Ancak ne olursa olsun yukarıda belirttiğimiz gibi ilk yapmak gereken, fazla tereddüt etmeden motoru boşa almaktır. Eğer geç kalırsak cisim pervaneye daha çok dolanabilir, durum pervanenin kopması kadar vahim bir sonuca varabilir.

Pervanemize en sık tornistanda bir şeyler takılmasının sebebi, geri giderken pervanemizin bu tip kazalara daha açık konumda olmasıdır. İleri giderken motor braketi ya da -yelkenliyse- salması savuracağı için pervaneye cisim dolanma ihtimali azalır.

‍Peki Nasıl Kurtaracağız?

Bazı manevralar deneyebiliriz. Eğer tornistandayken bu tuhaf titreşimi ve boğuk sesi hissettiysek motoru boşa alıp pervaneyi tersi yönde hareket ettirmek, yani tekneye hafif yol vermek işe yarayabilir. İleri gidiyorsak motoru boşa alıp stop ettirmeliyiz. Kimi denizciler bu durumda kısa bir tornistan denemeyi tercih edebilir ancak biz, pervanenin kopmasına neden olabileceği için önermiyoruz.

Pervanemizi kurtarmaya çalışırken bu dört konuya da ayrıca dikkat edelim:

• Eğer marina veya bir bağlama noktasındaysak bu hareketleri dar alanda yapmamız çok güvenli olmayabilir, bu nedenle marinadaki komşular ya da palamar botundan destek istemeliyiz.
• Dolanan halatsa ve bir ucunu da denizde görüyorsak tekneye alıp sabitlemeliyiz, böylece pervaneye daha fazla dolanmaz.
• Eğer cisim tekneden görünüyorsa küçük teknelerde gönder veya kakıçla pervaneyi kurtarmayı deneyebiliriz.
• Eğer başkasının halatını kesmemiz gerektiyse bu tekneyi emniyete almak, sahibini, marinayı bilgilendirmek bizim sorumluluğumuzdadır.

Manevra İşe Yaramadı mı?

Bu durumda yapılacak tek şey dalarak müdahale etmek. Ancak “maske, şnorkel ve paletle dalmakta iyiyim” deseniz dahi suda tekne altında çalışmanın ciddi zorlukları var. Zira tek hamlede dolanan cismi çözemeyebilirsiniz ve sualtında uzun çalışmak sağlam nefes gerektirir. Dalış tüpünüz varsa ne âlâ. Basit sistemle çalışan, yukarıdan hava pompalayan küçük dalış kitleri de yine işinizi görebilir. (Güvenlik uyarısı: Bröveli dalgıç değilseniz dalış kitleriyle daha derine inmeyin.)

Dalış konusunda aşağıdaki konulara dikkat etmelisiniz:

• Dalgalı denizde veya sahile yakınsanız, bu işlemler düşündüğünüzden daha karmaşık bir hal alabilir.Kafanızı çarpıp ciddi şekilde yaralanabilirsiniz. Kendinizden eminseniz ve gerekli ekipmanınız varsa dalın, mutlaka çapa atın.
• Eğer tüple dalacaksanız tüpü sırtınıza giymeyin. Bir iple tekneye bağlayın, boşta suyun üstünde dolaşsın. Sırtınızdaki tüp hareket kabiliyetinizi azaltacaktır.
• Sualtında çalışırken su sizi yukarı çekeceği için kilonuza uygun ağırlık kemeri kullanabilirsiniz.
• Halat, olta gibi şeylerde keskin bir bıçak işinizi görür. Pervanenize içinde tel olan bir şeyler takıldıysa teknenizde bulundurduğunuz kerpeten veya tel makasını kullanın. Bir dalış makası da birçok durumda işinize yarayabilir.
• Belinize güvenlik ipi takın. Malzemelerinizi de mutlaka bileğinize bağlayın.
• Teknede başkası yoksa ve bordası yüksekse dalmadan önce merdiveni açın. Merdiven yoksa kıç ve baş babalara, koçboynuzlarına yay şeklinde bir halat gerin, buna basarak kendinizi tekneye atabilirsiniz.
• Karina ve pervanedeki kekamoz elinizi, vücudunuzu çizebilir. Pervanedeki cisimleri kesmeye odaklanmışken vücudunuza fark etmeden bolca kesik alabilirsiniz. Dalış kıyafetiniz varsa giyin, yoksa tişörtle dalın. Eldiven, hatta inşaat eldiveni ayrıca gerekli (teknede yedekli bulunması gerekenlerden).
• Makinelerin kapalı olduğundan emin olun. Eğer motor stop ettiyse ses gelmediğinden motor çalışmıyor gibi algılayıp suya atlamanız büyük bir tehlike yaratabilir.
• Dolaşan cisim misinaysa iyi temizlediğinizden emin olun, zira misina pervane eksenine sarılmış olabilir.
• Söz konusu cisim neyse denizde bırakmayın, karada çöpe atmak üzere teknenize alın. Eğer kaldıramayacağınız kadar büyükse teknenizdeki el incelerinden biri ve boş bir pet şişeyle şamandıra yapın, alınması için yetkililere bildirin.

Ya da Boatmate’ten Dalgıç Çağırın

Boatmate ile teknenize birkaç tuşla dalgıç servisi çağırabilirsiniz. Dalgıç servisinden, pervanenize bir şey dolanmasının yanısıra şaftta oluşacak diğer problemler, demir takılması veya denize düşürdüğünüz sizin için değerli bir objeyi kurtarmak için de faydalanabilirsiniz.

Boatmate bulunduğunuz yere en yakın dalgıç hizmeti sunan servisleri size gösterir. Böylece servis ücretini önden görüp hizmet alacağınız kişilerle temasa geçerek servisten faydalanabilirsiniz.

Alabileceğimiz Önlemler

Marinaya bağlanırken suda çapariz yapacak cisim olup olmadığını kontrol etmemiz ve kendi koltuk halatlarımıza dikkat etmemiz önleyici olacaktır. Ayrıca kafes şeklindeki pervane koruyucu ürünleri de kullanabilirsiniz. Bunlar pervanenizi sığ sulardaki tehlikelerden; deniz canlılarını da pervanenizden korur. Şafta takılan halat kesicilerden de monte edebilirsiniz. Sail drive’lara takılamayan, kuyruk motorlu teknelerde kullanabileceğiniz bu kesici ürünü, tekne malzemesi satan mağazalardan bulabilirsiniz. Halat kesici birçok durumda sizi daha farkına varmadan kurtaracaktır. Özellikle ip ya da naylon gibi cisimler de işe yarar.

Halat kesiciye rağmen pervanenize bir şey takılması da elbette mümkün. Halat kesicilerin tek dezavantajı ortalama 0,5 mil kadar sizi yavaşlatması. Yarışçı değilseniz, bu kadar kayıp dert edeceğiniz bir şey olmamalı.

_{Sonrasında…}

Tekneyi yeniden çalıştırmayı başarmış olabiliriz ama pervanenin çok iyi temizlendiğinden emin olmalıyız. Zira pervanenin göbeğinde parça kalması performansı etkileyeceği gibi ciddi sorunlara da yol açabilir. Ayrıca, kuyruklu ve sail drive’lı teknelerde ilk fırsatta şanzıman yağını da kontrol etmeliyiz çünkü keçe zarar görmüş ve şanzımanın içine su gitmiş olabilir. Sail drive’lı teknelerde bu kontrolü su üstünde yapabilirken kuyruklu makinelerde tekneyi karaya aldığımızda kontrol edebiliriz.

‍

‍